Διπλωματική εργασία Πέτρου Καρκαλούσου

Περίληψη

Η ακρίβεια και η αναπαραγωγιμότητα ενός μεγάλου αριθμού εργαστηρίων ελέγχεται με την διαδικασία του εξωτερικού ελέγχου της ποιότητας των εργαστηριακών αποτελεσμάτων. Ο εξωτερικός έλεγχος διενεργείται από ένα συντονιστικό κέντρο, το οποίο αποστέλλει σε όλα τα εργαστήρια υλικά ελέγχου αγνώστων συγκεντρώσεων. Κατόπιν, το συντονιστικό κέντρο υπολογίζει την ακρίβεια και την αναπαραγωγιμότητα με στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων των εργαστηρίων.

Ο διεθνής οργανισμός τυποποίησης (ISO) προτείνει μια σειρά από στατιστικά μεθόδους (σειρά ISO 5725-1, 5) για την πληρέστερη εφαρμογή του εξωτερικού ελέγχου. Η σειρά ISO 5725 απαιτεί συγκεκριμένο πλήθος επαναλαμβανόμενων μετρήσεων για κάθε ελεγχόμενη εξέταση. Με βάση τις επαναλαμβανόμενες μετρήσεις το συντονιστικό κέντρο υπολογίζει την ενδοεργαστηριακή επαναληψιμότητα. και την μέση τιμή προκειμένου να απορρίψει από τους περαιτέρω υπολογισμούς όλα τα εργαστήρια με «ακραία» τυπική απόκλιση ή «ακραία» μέση τιμή. Για τον εντοπισμό των ακραίων τιμών το πρότυπο ISO 5725-2 προτείνει τέσσερα ειδικά στατιστικά κριτήρια. Τα δύο πρώτα είναι τα κριτήρια Mandel, τα οποία διακρίνονται στο κριτήριο h το οποίο εντοπίζει ακραίες τυπικές αποκλίσεις και στο κριτήριο k που εντοπίζει ακραίες μέσες τιμές. Ακολουθούν το κριτήριο Cochan που εντοπίζει ακραίες τυπικές αποκλίσεις και το κριτήριο Grubb που εντοπίζει ακραίες μέσες τιμές. Η στατιστική σημαντικότητα των παραπάνω κριτηρίων εκτιμάται μέσω κατάλληλων στατιστικών πινάκων.